بررسی عوامل پیش بینی کننده اضافه وزن و چاقی در - دانلود رایگان
دانلود رایگان اضافه وزن وچاقی یکی از مشکلات مربوط به سلامتی است که شیوع آن درکشورهای توسعه یافته ودرحال توسعه رو به افزایش است وبه صورت یک معضل بهداشتی
دانلود رایگان
بررسی عوامل پیش بینی کننده اضافه وزن و چاقی در کودکان بدو ورود به دبستان های شهر رشت سالWORD1391
عنوانصفحه چکیده پژوهش ………………….....………….…..……………. 1 فصل اول:کلیات 1-1 مقدمه(زمینه پژوهش) …………………………….………………………………. 3 2-1 اهداف پژوهش …………………………………………….…………………….. 13 3-1 سوالات پژوهش ………………………………………………………………… 14 4-1 فرضیه های پژوهش ……………………………………………………………. 14 5-1 تعاریف واژه ها ………………………………………………………………… 15 6-1 محدودیت های پژوهش ………………………….……………………………….. 15 فصل دوم:زمینه و پیشینه پژوهش 1-2 چهارچوب پژوهش …………………………….………………………………… 17 2-2 مروری بر مطالعات انجام شده …………………….…………………………….. 60 فصل سوم:روش اجرا 1-3 نوع پژوهش …………………………….……………………………………… 83 2-3 جامعه پژوهش ………………………….……………………………………… 83 3-3 نمونه پژوهش …………………………….……………………………………. 83 4-3 مشخصات واحدهای مورد پژوهش …………….…………………………………. 83 5-3 روش نمونه گیری …………………………….………………………………… 84 6-3 محیط پژوهش ………………………………………………………………….. 86 7-3 ابزارگردآوری اطلاعات …………………………….….…….…………………….. 86 8-3 تعیین اعتبار و اعتماد علمی ابزار ……………………………….....…….…………. 89 9-3 روش تجزیه وتحلیل ………………………………………….…..………………. 90 10-3 ملاحظات اخلاقی ……………………………………..……..……..…………….. 93 فصل چهارم:نتایج تحقیق 1-4 یافته های پژوهش ………………………………..………….…………………… 95 2-4 جداول و نمودارها ………………………………………...…..…………………. 100 فصل پنجم: بحث و بررسی یافته ها 1-5 بحث وتفسیر نتایج پژوهش ………………………….………….……………….. 145 2-5 نتیجه گیری نهایی ………………………………………………….…………… 168 3-5 کاربرد یافته ها …………………………………………………….……………. 171 4-5 پیشنهادات برای پژوهش های بعدی …………………………………….………… 171 منابع و ماخذ فهرست منابع ……………………………………………………….…….…………. 172 پیوست ها ……………………………………………………….…….…………… 179 چکیده انگلیسی …………………………………………………….….……………. 184 فهرست جداول عنوان صفحه جدول شماره (1):توزیع فراوانی وضعیت شاخص توده بدنی کودکان بر حسب جنس........................................................................................................................ 100 جدول شماره (2):توزیع فراوانی وضعیت شاخص توده بدنی کودکان براساس وزن هنگام تولد ................................................................................................................. 101 جدول شماره (3):توزیع فراوانی وضعیت شاخص توده بدنی کودکان بر حسب تغذیه دوران شیرخوارگی ......................................................................................................................... 102 جدول شماره(4):توزیع فراوانی وضعیت شاخص توده بدنی کودکان بر اساس سن شروع غذای کمکی ....................................................................................................................................... 103 جدول شماره(5):توزیع فراوانی وضعیت شاخص توده بدنی کودکان بر اساس رتبه تولد ............................................................................................................................................................ 104 جدول شماره (6):توزیع فراوانی وضعیت شاخص توده بدنی کودکان بر اساس تعداد فرزندان خانواده ............................................................................................................................ 105 جدول شماره (7):توزیع فراوانی وضعیت شاخص توده بدنی کودکان بر اساس زندگی با پدر و مادر ...................................................................................................................................... 106 جدول شماره(8):توزیع فراوانی وضعیت شاخص توده بدنی کودکان بر اساس سابقه بیماری مادر در دوران بارداری .................................................................................................. 107 جدول شماره (9):توزیع فراوانی وضعیت شاخص توده بدنی کودکان بر اساس میزان BMI مادر ................................................................................................................................................... 108 جدول شماره (10):توزیع فراوانی وضعیت شاخص توده بدنی کودکان بر اساس میزان BMI پدر ........................................................................................................................................... 109 جدول شماره (11):توزیع فراوانی وضعیت شاخص توده بدنی کودکان بر اساس میزان تحصیلات مادر ................................................................................................................................ 110 جدول شماره (13):توزیع فراوانی وضعیت شاخص توده بدنی کودکان بر اساس شغل مادر ............................................................................................................................................................. 112 جدول شماره (14):توزیع فراوانی وضعیت شاخص توده بدنی کودکان بر اساس شغل پدر ............................................................................................................................................................ 113 جدول شماره (15):توزیع فراوانی وضعیت شاخص توده بدنی کودکان بر اساس شاغل بودن والدین ................................................................................................................................... 114 جدول شماره (16):توزیع فراوانی وضعیت شاخص توده بدنی کودکان بر اساس سابقه چاقی خانوادگی .............................................................................................................................. 115 جدول شماره (18):توزیع فراوانی وضعیت شاخص توده بدنی کودکان بر اساس تعداد وعده های غذایی ............................................................................................................................. 117 جدول شماره (19):توزیع فراوانی وضعیت شاخص توده بدنی کودکان بر اساس رفتن به رستوران ......................................................................................................................................... 118 جدول شماره (20):توزیع فراوانی وضعیت شاخص توده بدنی کودکان بر اساس تعداد دفعات رفتن به رستوران در هفته .............................................................................................. 119 جدول شماره (21):توزیع فراوانی وضعیت شاخص توده بدنی کودکان بر اساس خوردن غذا فقط در هنگام گرسنگی ................................................................................................................. 120 جدول شماره (22):توزیع فراوانی وضعیت شاخص توده بدنی کودکان بر اساس خوردن غذای آماده ........................................................................................................................................ 121 جدول شماره (23):توزیع فراوانی وضعیت شاخص توده بدنی کودکان بر اساس خوردن میان وعده ...................................................................................................................................... 122 جدول شماره (24):توزیع فراوانی وضعیت شاخص توده بدنی کودکان بر اساس مصرف نوع میان وعده ............................................................................................................................... 123 جدول شماره (25):توزیع فراوانی وضعیت شاخص توده بدنی کودکان بر اساس دفعات مصرف تنقلات .............................................................................................................................. 124 جدول شماره (26):توزیع فراوانی وضعیت شاخص توده بدنی کودکان بر اساس مصرف غذاهای پرچرب .............................................................................................................................. 125 جدول شماره (27):توزیع فراوانی وضعیت شاخص توده بدنی کودکان بر اساس مصرف صبحانه .......................................................................................................................................... 126 جدول شماره (29):توزیع فراوانی وضعیت شاخص توده بدنی کودکان براساس نظر والدین در مورد خوردن کودک در مقایسه با همسالان ......................................................................... 128 جدول شماره (30):توزیع فراوانی وضعیت شاخص توده بدنی کودکان بر اساس ساعات فعالیت بدنی در هفته .................................................................................................................... 129 جدول شماره (31):توزیع فراوانی وضعیت شاخص توده بدنی کودکان براساس عضویت در باشگاه ورزشی ........................................................................................................................ 130 جدول شماره (32):توزیع فراوانی وضعیت شاخص توده بدنی کودکان بر اساس ساعات ورزش در باشگاه در هفته......................................................................................................... 131 جدول شماره (33):توزیع فراوانی وضعیت شاخص توده بدنی کودکان براساس رفتن به مهدکودک یا پیش دبستانی.......................................................................................................... 132 جدول شماره (34):توزیع فراوانی وضعیت شاخص توده بدنی کودکان براساس ورزش کردن در مهدکودک یا پیش دبستانی......................................................................................... 133 جدول شماره (35):توزیع فراوانی وضعیت شاخص توده بدنی کودکان بر اساس دفعات ورزش در مهدکودک یا پیش دبستانی در هفته....................................................................... 134 جدول شماره (36):توزیع فراوانی وضعیت شاخص توده بدنی کودکان براساس شدت ورزش یا بازی .............................................................................................................................. 135 جدول شماره (37):توزیع فراوانی وضعیت شاخص توده بدنی کودکان بر اساس ساعت به خواب رفتن در شب ........................................................................................................................ 136 جدول شماره (38):توزیع فراوانی وضعیت شاخص توده بدنی کودکان براساس بیدار شدن در طول شب .................................................................................................................................... 137 جدول شماره (39):توزیع فراوانی وضعیت شاخص توده بدنی کودکان بر اساس دفعات بیدار شدن از خواب در طول شب ............................................................................................... 138 جدول شماره (40):توزیع فراوانی وضعیت شاخص توده بدنی کودکان بر اساس ساعات خواب کودک در شبانه روز....................................................................................................... 139 جدول شماره (41):توزیع فراوانی وضعیت شاخص توده بدنی کودکان بر اساس ساعات تماشای تلویزیون ........................................................................................................................... 140 جدول شماره (42):توزیع فراوانی وضعیت شاخص توده بدنی کودکان بر اساس ساعات بازیهای کامپیوتری...................................................................................................................... 141 جدول شماره (43):ضرایب رگرسیونی پیش بینی کننده های اضافه وزن وچاقی کودکان بر اساس مدل لجستیک رگرسیون................................................................................................ 143 زمینه پژوهش: انسان محور توسعه است وسلامت انسان رمز توسعه محسوب می شود. همه ما میخواهیم سلامت باشیم اما بسیاری از ما نمیدانیم که سلامتی چیست و چگونه بدست می آید. انسانها تعاریف متفاوتی از سلامتی دارند، بعضی آن را به صورت منفی یعنی "نداشتن بیماری" و بعضی به صورت مثبت یعنی" بالاترین حد خوب بودن" تعریف می کنند تا جایی که دو نفر انسان سالم ممکن است درک متفاوتی از سلامتی خود داشته باشند. تعاریفی که انسانها از سلامتی دارند بر عملکرد آنها برای تامین ، حفظ وارتقاء سلامتی تاثیرمی گذارد(1). عمومأ عوامل تعیین کننده سلامتی به سه دسته تقسیم می شوند که شامل ژنتیک ، محیط و سبک زندگی می باشند.این سه عامل تشکیل سه ضلعی را می دهند که دائما در حال تعاملند. اگر چه وضعیت سلامت فرد به صورت اولیه تحت تاثیر عوامل ژنتیکی قرار می گیرد اما دیده شده است که فاکتورهای محیط و سبک زندگی به طور قوی بر سلامت شخص اثر می گذارند ، به طوری که متخصصان بهداشتی امروزه سبک زندگی را یکی از مهمترین فاکتورهای موثر بر سلامتی می دانند(2). یکی از مشکلات مربوط به سلامتی که ارتباط تنگاتنگی با شیوه زندگی دارد معضل چاقی در جامعه امروز می باشد امروزه افزایش وزن وچاقی روی سلامت بسیاری از افراد در جوامع مختلف تاثیر سوء گذاشته است. برخلاف گذشته كه تصور مي شد افراد چاق،افراد سالم وقوي هستند. امروزه ثابت شده است كه اين افراد نه تنها قوي نيستند بلكه بيشتر بيمار شده و عمر كوتاه تري دارند (4). امروزه تعداد افراد چاق در حال افزایش است واین مشکل که درگذشته ای نه چندان دور مشکل کشورهای پیشرفته وصنعتی محسوب می شد هم اکنون در تمام نقاط جهان واز جمله در کشورهای در حال توسعه که معمولأ کمبودهای غذایی مشکل اصلی تغذیه ای است نیز در حال افزایش است. علاوه بر این کاهش سن ابتلاء به چاقی وشیوع آن درکودکان ونوجوانان نیز اهمیت زیادی دارد، زیرا چاقی در این سن تاثیر بیشتری بر سلامتی می گذارد در بسیاری از موارد ، چاقی دوران بزرگسالی از کودکی آغاز می شود و پیشگیری موثر به نحوه برخورد وکنترل چاقی در دوران کودکی بستگی دارد(4). در واقع چاقی وضعیتی است که در آن ذخایر چربی در بدن افزایش یافته و به حدی برسد که به سلامت فرد آسیب برساند. همچنین طبق تعریف اضافه وزن[1] شرایطی است که در آن وزن فرد از مقدار استاندارد آن بر طبق قد تجاوز کند(19). اما در مورد کودکان اضافه وزن وچاقی براساس منحنی های استاندارد نمایه توده بدنی ( [2] BMI) برای سن وجنس طبق مرجع مرکزپیشگیری وکنترل بیماریها(CDC[3]) وبر اساس حدود مرزی BMI بین صدک 85 تا 95 به عنوان اضافه وزن و صدک 95وبیشتر به عنوان چاق تعریف شده است(4). چاقی در دوران کودکی و نوجوانی به ویژه طی دهه دوم زندگی به عنوان یک پیش بینی کننده قوی چاقی بزرگسالی مطرح است. شیوع چاقی در میان کودکان و نوجوانان در بسیاری از کشورهای جهان حتی در کشورهایی که در آنها سوء تغذیه ناشی از کمبود دریافت هنوز یک مشکل سلامت عمومی است ، در حال افزایش است(5). بر این اساس بین چاقی دوران کودکی با افزایش احتمال چاقی دوران بزرگسالی ومشکلات جسمی ناشی از آن یک ارتباط تنگاتنگ وجود دارد، امروزه اضافه وزن وچاقی یک بیماری مزمن است که به صورت یک معضل بهداشتی درآمده است ویکی از جدی ترین چالش های سلامتی عمومی در قرن 21 می باشد(11). در سال 2007 برآورد شده است که در سطح جهان حدود 22 میلیون کودک زیر 5 سال اضافه وزن داشتندوبیشتر از 75 درصد کودکان مبتلا به اضافه وزن وچاقی در کشورهای با درآمد کم ومتوسط زندگی می کنند. نه تنها میزان شیوع چاقی دوران کودکی چالش برانگیز است بلکه سرعت شیوع آن نیز افزایش یافته است (6). شیوع چاقی در کودکان افزایش چشمگیری پیدا کرده است. داده های مربوط به سالهای 2010-2009 نشان می دهند که 15 درصداز کودکان آمریکایی2تا 19ساله دارای اضافه وزن هستند که این میزان در سال 2006 تقریبأ 13 درصد بوده است. بیشترین میزان شیوع چاقی در گروههایی دیده شده است که دارای بیشترین میزان اضافه وزن می باشند وهمچنین در گروههای قومی خاص نظیر سیاهپوستان آمریکایی که بیش از 30 درصد کودکان آنها اضافه وزن دارند(7). درايالات متحده آمريكا متوسط شيوع اضافه وزن وچاقي در كودكان به ترتيب 22 درصد و11 درصد گزارش گرديد.در حالي كه در ايالت كارولينا آمريكا شيوع آنها به ترتيب 4/32 درصد و4/16 درصد بوده ،كه درنژاد سياه 54 درصد دختران و45 درصد پسران اضافه وزن يا چاقي داشته اند.براساس مطالعات انجام شده، شيوع اضافه وزن كودكان در اسپانيا وايتاليا 40 درصد،كانادا 3/25 درصد،يونان 22 درصد،تركيه 6/10درصد،هند 10 درصد ،مالزي 3/16 درصد ،قطر 6/28 درصد وكويت 30 درصد گزارش گرديد(8). طبق آمار سازمان جهانی بهداشت،30%جمعیت خاورمیانه اضافه وزن دارند.امروزه اضافه وزن درکودکان به صورت اپیدمی درآمده ودر گروه سنی 12-6 سال،اضافه وزن در طول یک دهه اخیر به بیش از دو برابر رسیده است(9). طبق مطالعات انجام شده شیوع چاقی درکل مدارس ایران 10-5 درصد می باشد برخی مطالعات انجام شده درایران نشان می دهد که شیوع چاقی دردهه اخیر رو به افزایش بوده است به طوری که در يك بررسي در دانش آموزان دختر در مقطع ابتدايي درشهرتهران،شيوع اضافه وزن وچاقي به ترتيب 3/13 درصد و7/7 درصد بود(8). درسال 1389 یک مطالعه درشهر رشت نشان داد که شیوع اضافه وزن درمیان دختران وپسران مدارس ابتدایی به ترتیب 15درصد و5/11 درصد بود و شیوع چاقی 5 درصد در میان پسران و9/5 درصد در میان دختران مدارس ابتدایی می باشد(9). یکی از راه های ساده برای تشخیص چاقی٬ اندازه گیری وزن وقد کودک ومقایسه با نمودارهای وزن و قد استاندارد می باشد . با استفاده از این نمودارها٬ وزن طبیعی یا عادی کودک را با توجه به قد و جثه او به دست می آورند. اگر کودکی سنگین تر از 95درصد از کودکان هم قد خود باشد٬ باید او را چاق به حساب آورد .چون وزن کودک ساده ترین ومهمترین شاخص رشد کودک محسوب می شود.وزن مناسب نه تنها نشان دهنده تغذیه صحیح کودک است ،بلکه نشان دهنده سلامت کودک نیز می باشد. درنمودار رشد کودک که در واقع نمودار رشد وتکامل جسمی کودک است ، اندازه گیری وزن فاکتور مهم تلقی می شود چرا که با اندازه گیری وزن وتعیین آن (افزایش وزن وچاقی ،ثابت بودن و کاهش وزن) درکودک در واقع امر پایش سلامت کودک انجام می شود(5). تاكنون علت مشخصي در ايجاد چاقي انسان شناخته نشده است٬ و نمي توان علت خاصي را موجب ايجاد چاقي در انسان دانست. چاقي يك بيماري با علت مشخص نيست بلكه عوامل متعددي در ايجاد آن دخالت دارند. عوامل ژنتيك٬ ترشحات غدد داخلي٬ عوامل روحي رواني و فاكتورهاي محيطي از جمله شیوه زندگی نقش مهمي در ايجاد چاقي دارند. ولي مهم ترين عامل چاقي عدم تعادل بين انرژي مصرفي و دريافتي است. چنانچه انرژي دريافتي كه از سوخت مواد غذايي خورده شده بدست مي آيد يا انرژي مصرفي در بدن كه با فعاليت ومتابوليسم مورد استفاده قرار مي گيرد برابر باشد٬ تعادل انرژي ايجاد شده و وزن فرد ثابت مي ماند٬ و چنانچه انرژي دريافتي كمتر از انرژي مصرفي باشد تعادل منفي ايجاد شده و وزن فرد كم مي شود و اگر انرژي دريافتي بيشتر از انرژي مصرفي باشد فرد در تعادل مثبت قرار گرفته و چاق مي شود (11). طبق نظرمرکز تغذیه وبهداشت ملی آمریکادر سال 2006 افزایش آمار اضافه وزن در کودکان می تواند ناشی از عادات نامطلوب درسبک زندگی کودکان ونوجوانان باشد این عادات علاوه بر اینکه تهدیدی برای سلامتی این گروه سنی آسیب پذیر تلقی می شود ، کشورها را درمعرض خطر همه گیری اضافه وزن و چاقی درطی دو دهه آینده قرار می دهد(8). افزايش شيوع اضافه وزن وچاقي كودكان دركشورهاي توسعه يافته ناشي از تغيير در سبک زندگي است كه تا حد زيادي با متغيرهاي مرتبط با سبك جديد زندگي شهري نظير صرف كردن وقت زياد روزانه در تماشاي تلويزيون، بازيهاي كامپيوتري، میزان خواب ونیزچاقی والدین ارتباط دارد واستفاده از رژيم غذایی پرچربی وكم تحركي ازعوامل تسريع كننده آن مي باشند(9). اخیرأ افزايش سريع در اضافه وزن و چاقي دوران كودكي به پيشرفت هاي محيط زيست نسبت داده شده است. فعاليت فيزيكي ناكافي ، تغییر در عادات غذايي و عوامل محيطي و زيست محيطي به طور گسترده اي با وزن بالا در كودكان و بزرگسالان ارتباط دارد(12). مشخص شده است كه فاكتورهاي ژنتيكي٬ چاقي اوايل دوران كودكي٬ عادات غذايي از جمله دريافت بيش از حد انرژي و تند خوردن مواد غذايي٬ عدم فعاليت بدني٬ تماشاي تلويزيون٬ چاقي والدين٬ اشتغال مادر٬ سطح سواد مادر٬ سطح اجتماعي- اقتصادي خانواده و عدم مسئوليت پذيري والدين بر توسعه چاقي در دوران كودكي ﺗﺄثير مي گذارد(13). كودكان داراي والدين چاق نيز در معرض چاقي قرار دارند كه شايد اثرات ژنتيك باعث اين حالت شود. بسیاری از کودکان چاق به بزرگسالانی چاق تبدیل می شوند بطوری که احتمال چاق باقی ماندن با افزایش سن وافزایش شدت چاقی بیشتر می شود.احتمال باقی ماندن اضافه وزن در سن 15 سالگی برای کودکان 11 ساله ای که اضافه وزن دارند بیشتر از دو برابر کودکان 7 ساله دارای اضافه وزن است.احتمال چاق شدن در دوران کودکی وچاق ماندن تا بزرگسالی ،تحت تاثیر سابقه خانوادگی نیز هست.اگر یکی از والدین چاق باشد ،نسبت احتمال چاق شدن کودک در دوران بزرگسالی سه برابر می شود ولی اگر هر دو والد چاق باشند این نسبت به 10 افزایش پیدا می کند.چاقی به صورت خانوادگی مشاهده می شود، این می تواند با عوامل موثر ژنتیکی در ارتباط باشد ویا به تاثیر یک محیط مشترک ومشابه مربوط شود(7). بعضي از اين كودكان اضافه وزن را از كودكي تا زمان مدرسه دارند. كودكانی که تحت تاثیر ویژگیهای فردی و اجتماعی ، تمايل طبيعي به ذخيره چربي در بدن دارند ، اين ها بيشتر از كودكان با ویژگیهای فردی و اجتماعی نرمال تمايل به چاق شدن در طول زندگي دارند. برخي خانواده ها خوراكي هاي آماده يا فست فود را چندين بار در هفته مصرف مي كنند كه اين قبيل غذاها باعث بالا رفتن ميزان كالري و چربي دريافتي مي شود كه خود باعث چاقي مي شود(14). اگر والدين يك غذاي سرشار از كالري دريافتي مصرف کنند٬ كودكان آنها نيز به خوردن اين چنين غذاهايي تشويق مي شوند. كه اين عوامل محيطي نيز نقشي را در ايجاد چاقي بازي مي كنند(14). دریافت فایل جهت کپی مطلب از ctrl+A استفاده نمایید نماید |