تنوع‌پذيري باورها در انديشة عين‌القضات همداني - دانلود رایگان
دانلود رایگان باورهاي متنوع دربارة موضوع واحد ممكن است باورهايي متناقض باشند يا نباشند. وقتي ما با باورهايي روبه‌رو مي‌شويم كه ظاهراً با يكديگر متناقضند، ناگزيريم يا به
دانلود رایگان
| تنوع‌پذيري باورها در انديشة عين‌القضات همدانيچكيده پيش داوري است. مرحلة دوم انتقاد وي از قضاوت بر اساس فهم غلط است. او قضاوت بر اساس فهم نادرست را آسيبي جدي در راه حقيقت جويي مي دانست. مرحلة سوم نيز انتقاد او از تسرّي هاي بي وجه است. 1. اين روزها پژوهش و نگارش دربارة آثار عرفاني و انديشه هاي عارفان كاري بس دشوار است. ما از سويي با علاقه منداني نسبت به اين عرصه روبه رو هستيم كه جز تكرار سخنان پيشينيان انديشه اي ندارند و از سوي ديگ، با منتقداني مواجهيم كه در هر سطر از آثار عارفان، خطاهاي بسياري مي بينند. اما در اين ميان، پژوهش هاي دقيق، نقادانه و همراه با خلاقيت رونق چنداني ندارد. در مراحل به انجام رسانيدن اين تحقيق، دريافتم پژوهش هاي امروزِ ما ادامة گام هايي نيستند كه ديروز برداشته شده باشند، بلكه ما ناچاريم پشتوانه هاي پژوهش خود را در ده ها و صدها سال پيش جستجو كنيم. اين مسئله آسيبي پيش پا افتاده نيست كه بتوان به سادگي از آن چشم پوشيد. اختلاف عقايد انسان ها كه در جاي جايِ آثار قاضي مي توان اشاره هايي را بدان ملاحظه كرد، بحثي بود كه امروز نيز از جهات مختلف بدان پرداخته مي شود. به علاوه، در حواشي اين بحث مسائل ديگري نيز مطرح مي شد كه آن ها نيز از جملة مباحث مهم و بحث برانگيز فلسفه در دوران ما به شمار مي رود. گذشته از آن، اين بحث، ويژگي ممتاز ديگري نيز داشت و آن آشكار شدن بخش قابل ملاحظه اي از نظام فكري قاضي و شيوة تفكر وي در پرتو آن بود. با اين توصيف، انگيزة اصلي سامان يافتن اين تحقيق در ذهن نگارنده شكل گرفت. كثرت گرايي معرفتي[1] سراغ گرفت. اين امكان وجود داشت كه ديدگاه قاضي را در خصوص اختلاف عقايد در قياس با مباحث كثرت گرايي معرفتي مورد بررسي قرار دهيم اما به نظر مي رسيد امكان انجام اين پژوهش به نحوي دقيق تر نيز وجود دارد. پر واضح است كه سخنان قاضي، سياقي متفاوت از مباحث معرفت شناختي امروزي دارد و نمي توان با ساده انگاري، اين دو را در كنار يكديگر قرار داد. در نهايت، تصميم بر آن شد كه يك گام به درون بحث كثرت گرايي معرفتي پيش رويم و به جاي مطرح ساختن آن به نحو كلي، تنها يكي از اركان آن را زير ذره بين قرار دهيم و بحث را از مسئلة قابليت باورها براي متنوع بودن، آغاز كنيم. توجه به اين مسئلة عميق و دروني تر، ما را به سياق انديشة قاضي نيز نزديك تر مي كرد. درس گفتارهاي حقيقت و روش، همچنين برخي گفتگوهاي مفيد، و به دوست گران مايه دكتر مهدي اخوان براي گفتگوهاي مفيد، در اختيار گذاشتن برخي منابع و ارائة نظريات ارزنده دربارة بخشي از رساله مديونم. تمهيدات 16 شكوي الغريب 17 نامه ها 18 فصل اول 1.1. تعريف عملياتي مفاهيم 1.1.1. باور[2] باور، حالتِ موافقت[3] با یک موضوع[4] است که در شخصی پدید می آید. این موضوع اغلب در قالب یک گزاره[5] یا قضيه[6] ابراز مي شود. گاه مراد ما از باور همین جمله یا گزاره ای است که حالتِ موافقت بدان تعلق می گیرد. ممکن است باور برای اشاره به حالت ذهنیِ موافقت با موضوع نیز به کار رود. بسته به اینکه از باور چه معنایی را در نظر داشته باشیم، نوعِ تحلیل و بررسی دربارة باور، متفاوت خواهد بود؛ اما برای روشن شدن معنا و مفهوم[7] هر یک از ارکان این مجموعه، از دقت در جنبه های مختلف آن ناگزیریم. باور دانست یا نه، میان معرفت شناسان اتفاق نظر وجود ندارد. اما در این باره که سطح عمیقی از موافقت با موضوع، باور داشتنِ آن است، اختلاف قابل ملاحظه ای به چشم نمی خورد. ويليم اَلستون[8] دربارة نتایجی که از باور داشتن یک موضوع انتظار می رود، مواردي را بیان کرده اند که می تواند مفهوم باور را برای ما واضح تر کند. اگر ما به گزاره اي باور داشته باشيم، آنگاه مايليم آن را تصديق كنيم و در شرايط مقتضي به عنوان مقدمه اي براي استدلال كردن نظري يا عملي، آن را به كار گيريم. همچنين اگر نقيض آن گزاره را دريابيم متعجب مي شويم و در نهايت با ملاحظة ساير اهداف، تمايلات و باورهايي كه داريم، مايليم به شيوه هايي عمل كنيم كه با صدق آن گزاره متناسب باشد (Alston, 1996: 4). با ملاحظة اين موارد، مي توانيم تحليلي دقيق تر از حالت موافقتي كه به يك موضوع تعلق مي گيرد، به دست آوريم. صدق[11] و توجيه[12] به بحث گشوده خواهد شد. در حقيقت، باور تا پيش از آنكه ارزيابي شود، صرفاً گزاره اي بود كه مورد موافقت شخصي قرار داشت اما از پس از گذشتن از آزمون توجيه و روشن شدن صدقِ آن، مي توانيم آن را معرفت[13] مي خوانيم كه امري متفاوت است. باوري را كه لااقل صادق و موجه باشد[14]،مي توان معرفت دانست اما تا پيش از آن ممكن است به معرفت تبديل شود يا صرفاً يك گزارة مورد پذيرش، باقي بماند. 2.1.1. تنوع در باورها[15] William P.Alstonمعرفت شناس برجستة آمريكايي (1921- 2009). دریافت فایل جهت کپی مطلب از ctrl+A استفاده نمایید نماید |