بررسی کلمات غریب و مشکل نهج البلاغه93 - دانلود رایگان
دانلود رایگان نهج البلاغه اولین کتاب معتبر شیعه پس از قرآن کریم است که سید رضی (م 406) از روایات موجود در زمان که بیشتر جنبه بلاغی سخنان امیر المؤمنین × باشد گرد آورده ا
دانلود رایگان
| بررسی کلمات غریب و مشکل نهج البلاغه93چکیده فصل اول کلیات و مفاهیم 15 1. 1. کلیات 16 1. 1. 1. بیان مسئله تحقیق 16 2. 1. 1. سؤالات تحقیق 16 3. 1. 1. فرضیات تحقیق 17 4. 1. 1. ضرورت و اهداف 18 5. 1. 1. پیشینة تحقیق 18 6. 1. 1. نتایج علمی و عملی تحقیق 19 2. 1. مفاهیم 20 1. 2. 1. مفاهیم اساسی 20 2. 2. 1. جایگاه و شأنیت نهج البلاغه 25 3. 2. 1. مؤلف نهج البلاغه 26 4. 2. 1. چرایى و چگونگى تألیف نهج البلاغه: 27 5. 2. 1. انگیزه تألیف نهج البلاغه: 28 6. 2. 1. تبویب نهج البلاغه 29 7. 2. 1. کمیت نهج البلاغه 30 8. 2. 1. وجه تسمیه و وجه شاخص تألیف 31 9. 2. 1. کتابى بس شگفت 32 10. 2. 1. روش هاى مرور و مطالعه نهج البلاغه 35 1. 10. 2. 1. روش ترتیبى 35 2. 10. 2. 1. روش تجزیه اى 36 3. 10. 2. 1. روش موضوعى 37 11. 2. 1. گردآورنده ی نهج البلاغه 38 1. 11. 2. 1. سید رضی کیست؟ 38 2. 11. 2. 1. مقام سید رضی 39 3. 11. 2. 1. خاندان 40 4. 11. 2. 1. تألیفات 40 5. 11. 2. 1. استادان 41 6. 11. 2. 1. وفات 42 12. 2. 1. مترجمین و شارحین نهج البلاغه 42 1. 12. 2. 1. سید جعفر شهیدی 42 2. 12. 2. 1. میرزا خلیل کمره ای 46 3. 12. 2. 1. آقا محمدباقر لاهیجی 55 4. 12. 2. 1. ملا فتح الله شریف کاشانی 55 5. 12. 2. 1. حسین بن شرف الدین اردبیلی 57 6. 12. 2. 1. آیت الله سید على نقى فیض الاسلام & 58 7. 12. 2. 1. محمد مهدى فولادوند & (1299-1387) 62 8. 12. 2. 1. علامه عبدالحسین امینى 65 9. 12. 2. 1. آیت الله علامه محمدتقى جعفرى & (1304- 1377) 72 10. 12. 2. 1. حجت الاسلام محمد دشتى & (1380- 1330 ﻫ. ش) 77 11. 12. 2. 1. آیت الله شیخ جعفر سبحانی 80 12. 12. 2. 1. طاهره صفارزاده 83 13. 2. 1. جلوه هایی از شخصیت امام علی × در نهج البلاغه 85 1ـ علی × پرورش یافته مکتب پیامبر اکرم ’ است. 85 الف) دوران طفولیت امام × 85 ب) دوران نوجوانی امام × 86 ج) امام × هنگام بعثت پیامبر اکرم ’: 86 2ـ ایمان امام × 87 الف) اول کسی که ایمان آورد امام × است. 87 ب) ایمان امام × توام با یقین بود. 87 3ـ امام × معیار هدایت و راه نجات است. 87 4ـ امام × مطیع خدا و رسول اکرم ’ بود. 88 5ـ موقعیت علمی امام × 88 الف) از محضر پیامبر کمال استفاده را برد. 88 ب ) دعای پیامبر در حق امام نسبت به علم و آگاهی او. 90 ج) گستره علم امام × 90 د) کمبود ظرفیت ها برای استفاده از علم امام 91 6) امام × شریک غم و همراه سختی های مردم 92 7) امام و ساده زیستی 92 8) سیاست امام× 93 9) شجاعت امام × 94 10) شخصیت منحصر به فرد امام در نگاه دیگران 95 الف) امام حسن مجتبی× پس از شهادت امام× فرمود: 95 ب) تعقاع بن زراره درباره امام گفت: 95 14. 2. 1. امام علی × و نهج البلاغه در ترازوی قضاوت دیگران 95 امام خمینی : 96 نرسین : 96 جرج جرداق : 96 کارلایل : 96 جبران خلیل جبران : 96 میخائیل نعیمه : 97 شیخ محمد عبده : 97 3. 1. سیر تدوین غریب الحدیث 97 1. 3. 1. پیدایش تک نگارى ها 97 2. 3. 1. دوره جمع و ترتیب مُسنَدى 98 3. 3. 1. دوره الفبایى 101 4. 3. 1. نياز امروز 105 5. 3. 1. مؤلفان غریب الحدیث 106 6. 3. 1. برخى ناقدان کتاب هاى غریب الحدیث 109 7. 3. 1. پاسخ دهندگان به ابن قتیبة۳ 110 8. 3. 1. برخى نسخه هاى خطى کتب غریب الحدیث 111 فصل دوم بررسی الفاظ غریب نامه های (30 ـ 1) 113 1. 2. نامه 1 114 1. 1. 2. ترکیب واژه ها 114 2. 1. 2. بررسی الفاظ غریب 116 1. 2. 1. 2. سنام 116 2. 2. 1. 2. جاشت 118 3. 2. 1. 2. العنف 119 2. 2. نامۀ 2 121 1. 2. 2. ترکیب واژه ها 121 3. 2. نامۀ 3 122 1. 3. 2. ترکیب واژه ها 123 3. 3. 2. بررسی الفاظ غریب 128 1. 3. 3. 2. ازعاج 128 2. 3. 3. 2. الضراعه 129 3. 3. 3. 2. مبلبل 133 4. 2. نامۀ 4 134 1. 4. 2. ترکیب واژه ها 134 2. 4. 2. بررسی الفاظ غریب 135 1. 2. 4. 2. تقاعس 135 2. 2. 4. 2. المتکاره 136 5. 2. نامۀ 5 139 1. 5. 2. ترکیب واژه ها 139 6. 2. نامۀ 6 141 1. 6. 2. ترکیب واژه ها 141 7. 2. نامۀ 7 143 1. 7. 2. ترکیب واژه ها 144 2. 7. 2. بررسی الفاظ غریب 145 1. 2. 7. 2. لاغطا 145 2. 2. 7. 2. مداهن 145 8. 2. نامۀ 8 147 1. 8. 2. ترکیب واژه ها 148 2. 8. 2. بررسی الفاظ غریب 149 1. 2. 8. 2. مجلیه 149 9. 2. نامۀ 9 149 1. 9. 2. ترکیب واژه ها 151 2. 9. 2. بررسی الفاظ غریب 155 1. 2. 9. 2. اجتیاح 155 2. 2. 9. 2. اوعرت 156 3. 2. 9. 2. غیا 156 4. 2. 9. 2. زور 157 10. 2. نامۀ 10 158 1. 10. 2. ترکیب واژه ها 160 2. 10. 2. بررسی الفاظ غریب 165 1. 2. 10. 2. شمر 165 2. 2. 10. 2. حائده 165 3. 2. 10. 2. باسق 166 11. 2. نامۀ 11 167 1. 11. 2. ترکیب واژه ها 168 2. 11. 2. بررسی الفاظ غریب 169 1. 2. 11. 2. سفاح 170 2. 2. 11. 2. کفه 171 3. 2. 11. 2. مناکب 171 4. 2. 11. 2. الهضاب 172 12. 2. نامۀ 12 173 1. 12. 2. ترکیب واژه ها 174 13. 2. نامۀ 13 176 1. 13. 2. ترکیب واژه ها 176 14. 2. نامۀ 14 177 1. 14. 2. ترکیب واژه ها 178 2. 14. 2. بررسی الفاظ غریب 180 1. 2. 14. 2. معورا 180 2. 2. 14. 2. هراوه 181 15. 2. نامۀ 15 182 1. 15. 2. ترکیب واژه ها 183 16. 2. نامۀ 16 183 1. 16. 2. ترکیب واژه ها 184 17. 2. نامۀ 17 186 1. 17. 2. ترکیب واژه ها 187 2. 17. 2. بررسی الفاظ غریب 190 1. 2. 17. 2. حشاشات 190 2. 2. 17. 2. الصیق 191 18. 2. نامۀ 18 191 1. 18. 2. ترکیب واژه ها 192 2. 18. 2. بررسی الفاظ غریب 194 1. 2. 18. 2. المغرس 194 2. 2. 18. 2. الوغم 194 19. 2. نامۀ 19 195 1. 19. 2. ترکیب واژه ها 195 2. 19. 2. بررسی الفاظ غریب 197 1. 2. 19. 2. جَفْوَةً 197 20. 2. نامۀ 20 198 1. 20. 2. ترکیب واژه ها 198 21. 2. نامۀ 21 199 1. 21. 2. ترکیب واژه ها 200 2. 21. 2. بررسی الفاظ غریب 201 1. 2. 21. 2. الأرملة 201 22. 2. نامۀ 22 202 1. 22. 2. ترکیب واژه ها 203 23. 2. 204 1. 23. 2. ترکیب واژه ها 205 24. 2. 206 1. 24. 2. ترکیب واژه ها 208 25. 2. نامۀ 25 211 1. 25. 2. ترکیب واژه ها 213 2. 25. 2. بررسی الفاظ غریب 221 1. 2. 25. 2. معورا 221 2. 2. 25. 2. هلوسه 223 26. 2. نامۀ 26 223 1. 26. 2. ترکیب واژه ها 224 27. 2. 227 1. 27. 2. ترکیب واژه ها 229 28. 2. و من کتاب له ( علیه السلام ) إلى معاویة جوابا : 235 1. 28. 2. ترکیب واژه ها 239 2. 28. 2. بررسی الفاظ غریب 250 1. 2. 28. 2. ثلمه 250 2. 2. 28. 2. التیه 251 29. 2. نامۀ 29 256 1. 29. 2. ترکیب واژه ها 257 2. 29. 2. بررسی الفاظ غریب 259 1. 2. 29. 2. لاعق 259 30. 2. نامه 30 261 1. 30. 2. ترکیب واژه ها 262 2. 30. 2. بررسی الفاظ غریب 264 1. 2. 30. 2. اکیاس 264 2. 2. 30. 2. محجه 265 فهرست منابع 266 منابع فارسی 266 پایگاههای الکترونیکی 266 Abstract 1 نهج البلاغه اولین کتاب معتبر شیعه پس از قرآن کریم است که سید رضی (م 406) از روایات موجود در زمان که بیشتر جنبه بلاغی سخنان امیر المؤمنین × باشد گرد آورده است. او خود از بزرگان ادب عرب و شعر و دانش است و با این همه در مقابل عظمت کلام علی × سر تعظیم فرود می آورد و بارها اعجاب خود را در قبال گفتار امیر سخن اظهار می دارد بخشی نامه های حضرت به اشخاص مختلف است. این کتاب شریف از جنبه های گوناگون قابل مداقه و بررسی است و در طول سده های متمادی گذشته بر آن شروح و آثار متعددی در اطراف آن نگاشته شده است. از جمله ابعاد قابل و شایستۀ تعمق و تحقیق در این کتاب گران سنگ بعد ادبی به ویژه بعد مفردات نهج البلاغه است. و در بخش مفردات نیز به طور ویژه واژگان غریب و عبارات مشکل نهج البلاغه بایستۀ پژوهش است. مراد از واژگان غریب واژگانی است که بیش تر اهل ادب و دارندگان ملکه فصاحت و بلاغت از آن بهره می گیرند و حضرت علی × که خود از بزرگان سخن وری است فرمودند: نحن امرا الکلام و لذا تعمق و بررسی بیش تر در این باب به بیش تر قابل فهم شدن نهج البلاغه منجر خواهد شد. بر پایۀ مطالب پیشین و در راستای استمرار به پروژۀ پژوهش در باب کلمات غریب و مشکل نهج البلاغه کوشش خواهد شد به کلمات غریب از حیث فقه اللغه، معنای آن ها، ساختار کلمات و توجه به کاربردهای احتمالی یک کلمه در معانی مختلف را در حوزۀ نامه های (30 ـ 1) نهج البلاغه مورد پژوهش قرار گیرد ان شاء الله. 2. 1. 1. سؤالات تحقیق 1ـ شناخت صحیح واژگان نهج البلاغه به ویژه کلمات غریب چه تأثیری در بهره مندی بیش تر از آن کتاب خواهد داشت؟ 2ـ اصول و مقدمات بایستۀ شناخت صحیح واژگان غریب نهج البلاغه کدام است؟ 3ـ بهترین مجموعۀ لغوی و شروح نهج البلاغه کدام اند و ویژگی های هر یک در شناخت صحیح غریب نهج البلاغه (برجستگی ها وکاستی ها) چیست؟ 4ـ خصائص بررسی تمام عیار واژگان غریب و مشکل نهج البلاغه کدام است؟ (سوالات فوق در حوزۀ کلمات غریب و مشکل موجود در تامه های یکم تا سی ام نهج البلاغه صورت خواهد گرفت.) 3. 1. 1. فرضیات تحقیق 1ـ در فهم نهج البلاغه به عنوان یک مجموعه حدیثی باید تمام اصول فقه الحدیث را به کار بست. 2ـ علاوه بر شناخت معنای لغوی کلمات برای شناخت غرایب و معنای استعمالی آن، به کارگیری اصول فهم حدیث لازم و ضروری است. 3ـ میرزا حبیب الله خویی (م 1374 ش) در منهاج البرائه تحت عنوان اللغه شرح لغتی دارد که از شروح فوق العاده است. شیخ محمدتقی شوشتری در بهج الصباغه با استناد به آیه، شعر و ضرب المثل شرح خوبی دارد و قطب الدین راوندی، در منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه بعضی لغات را شرح داده است و ابن ابی الحدید معتزلی، در شرح نهج البلاغه، گاهی برخی از لغات را به طور مشروح مورد ارزیابی قرار داده است. ابن میثم بحرانی، در شرح خود بحث های ارزشمند لغوی دارد ولی از کاربردهای مختلف یک لغت سخنی به میان نیاورده است. صبحی صالح، در انتهای نهج البلاغه ی خود به توضیح بیش از 5000 لغت منتخب اقدام نموده است. محمد عبده، در شرح خود، معانی برخی لغات را به صورت اجمالی بیان کرده است. آیت الله مکارم شیرازی، برخی از لغات را به صورت پانوشت در کتاب پیام امام خود ارزیابی نموده است و سید علی اکبر قرشی، در کتاب مفردات نهج البلاغه، با ریشه یابی لغات، معانی آن ها را بیان نموده است. آقای عمران علیزاده، در این باب کتابی دارد به نام واژه های نهج البلاغه. آقای کریم زمانی در کتاب سیری در فرهنگ لغات نهج البلاغه، معنی، ساختار صرفی و کاربرد برخی لغات را بیان نموده است. آقای منصور پهلوان در کتاب فرهنگ واژگان نهج البلاغه، به بیان معانی 2000 لغت غریب نهج البلاغه پرداخته که این اثر تعلیقات مؤلف از شرح و ترجمه ی تنبیه الغافلین ملا فتح الله کاشانی و تعلیقات خود ایشان بر این کتاب است. هر یک از این کتب، محاسن و کاستی هایی دارند و ما برآنیم در این تحقیق به طور جامع به آن بپردازیم. 4ـ پس از کشف تمام موارد استعمال الفاظ غریب نهجالبلاغه در زبان عرب معاصر با صدور نهجالبلاغه باید بر قواعد و اصول فقهالحدیث به ویژه تشابه، تجوز و توجه به موارد صدور و بهرهمندی از دیگر الفاظ امیر المؤمنین عنایت ورزید. 4. 1. 1. ضرورت و اهداف ضرورت پژوهش حاضر از این جهت است که کلام امیرالمؤمنین × از حیث بکارگیری الفاظ غریب از دیگر سخنان متمایز است به گونه ای که وجود الفاظ غریب از خصائص سخن حضرت بوده است و به ویژه معیار سید رضی که گزینش سخنان شاخص از حیث بلاغت است استفاده از نهج البلاغه برای آشنایان با زبان عربی دشوار می سازد. و از این کتاب تنها پیشگامان زبان و ادبیات عرب بهره خواهند برد حال آنکه ما معتقدیم باید شرایطی فراهم گردد که استفاده ی همگانی از این کتاب آسمانی میسر شود. بررسی جامع و دقیق الفاظ غریب نهج البلاغه گامی فراتر به سوی این هدف مقدس است و پژوهشگران را با تحقیقی کافی و اغنا کننده مواجه خواهد ساخت. 5. 1. 1. پیشینة تحقیق اولین فردی که در زمینه ی الفاظ نهج البلاغه کار کرده است شخص سید رضی گرد آورنده ی این کتاب شریف است. ایشان برخی لغات را هر چند اندک ذیل مطالب شرح داده اند علاوه بر آن تاکنون شروح بسیاری پیرامون این کتاب به رشته ی تحریر در آمده است که شیخ آقا بزرگ تهرانی نام تعداد بسیاری را همراه با مشخصات ذکرکرده اند. برخی از مهم ترین عبارتند از: 1ـ میرزا حبیب الله خویی (م 1374 ش) در منهاج البرائه تحت عنوان اللغه 2ـ شیخ محمدتقی شوشتری در بهج الصباغه با استناد به آیه و شعر و ضرب المثل 3ـ قطبالدین راوندی، در منهجاجالبراعه فی شرح نهجالبلاغه 4ـ ابنابیالحدید معتزلی، در شرح نهجالبلاغه، که گاهی برخی از لغات را به طور مشروح مورد ارزیابی قرار داده. 5ـ ابن میثم بحرانی، در شرح خود بحثهای ارزشمند لغوی دارد ولی از کاربردهای مختلف یک لغت سخنی به میان نیاورده است. 6ـ صبحیصالح، که در انتهای نهج البلاغه ی خود به توضیح بیش از 5000 لغت منتخب اقدام نمودهاست. 7ـ محمد عبده، که در شرح خود، معانی برخی لغات را به صورت اجمالی بیان کردهاست. 8ـ آیتالله مکارم شیرازی، برخی از لغات را به صورت پانوشت در کتاب پیام امام خود ارزیابی نمودهاست. 9ـ سید علیاکبر قرشی، در کتاب مفردات نهج البلاغه، با ریشه یابی لغات، معانی آن ها را بیان نموده است. 10ـ آقای عمران علیزاده، مؤلف کتاب واژه های نهج البلاغه. 11ـ آقای کریم زمانی در کتاب سیری در فرهنگ لغات نهج البلاغه، معنی، ساختار صرفی و کاربرد برخی لغات را بیان نموده است. 12ـ آقای منصور پهلوان در کتاب فرهنگ واژگان نهجالبلاغه، به بیان معانی 2000 لغت غریب نهجالبلاغه پرداخته که این اثر تعلیقات مؤلف از شرح و ترجمه ی تنبیه الغافلین ملا فتح الله کاشانی و تعلیقات خود ایشان بر این کتاب است. 6. 1. 1. نتایج علمی و عملی تحقیق وجود الفاظ غریب، از خصایص سخن حضرت بوده و به ویژه معیار سید رضی که گزینش سخنان شاخص از حیث بلاغت است، استفاده از نهج البلاغه برای آشنایان با زبان عربی را دشوار می سازد. و از این کتاب تنها پیشگامان زبان و ادبیات عرب بهره خواهند برد حال آنکه ما معتقدیم باید شرایطی فراهم گردد که استفاده همگانی از این کتاب آسمانی میسر شود. بررسی جامع و دقیق الفاظ غریب نهج البلاغه گامی فراتر به سوی این هدف مقدس است و پژوهشگران را با تحقیقی کافی و اغناکننده مواجه خواهد ساخت. دریافت فایل جهت کپی مطلب از ctrl+A استفاده نمایید نماید |